YourLiterary.com | Shqip | Mobile version | Vepra

Home Posto vepren tende

Abonohu Projekte

Ese Tekste Poezi Hartime Pershkrime Fabula Tregime Te tjera

Data e postimit: 2023-01-29 10:59:55
Lexime: 567

Mërzia dhe arti

Like 2

Dislike 0

Lloji: Ese filozofike
Tema: Mërzia
Autori: Anna Çani
Shkolla: Gjimnazi "Raqi Qirinxhi"
Klasa: Xc
Qyteti: Tiranë
E-mail: vincanianna@gmail.com

Për shumë njerëz,mërzia është e kundërta e zbavitjes,ndërsa zbavitja është shpengim,harresë. Ndërsa për mua mërzia nuk është e kundërta e zbavitjes,madje mund të them se,përkundrazi,nga disa anë,ajo i përngjan zbavitjes duke qenë se shkakton shpengim dhe harresë,ndonëse të një lloji shumë të veçantë. Mërzia për mua,është pikërisht një lloj pamjaftueshmërie ose përshtatshmërie,ose mangësie e realitetit. Për të përdorur një metaforë,kur mërzitem,realiteti më jep ndjesinë turbulluese që i shkakton,në një natë dimri,mbulesa tejet e shkurtër një njeriu në gjumë:e ul te këmbët dhe ndien të ftohtë në kraharor,e ngre në kraharor dhe ndien të ftohtë në këmbë;e kështu nuk arrin kurrë të bjerë në gjumë. Ose,tjetër krahasim,mërzia i përngjan ndërprerjes së shpeshtë e të mistershme të rrymës elektrike në një shtëpi:një çast çdo gjë është e qartë,këtu janë kolltukët,divanet,e më tej dollapët,raftet,pikturat,perdet,tapetet,dritaret, dyert;një çast më vonë ka vetëm terr dhe zbrazëti. Ose,krahasimi i tretë,mërzia mund të përcaktohet si sëmundje e sendeve,që është një vdirrje ose humbje e gjallërisë thuajse të papritur;si të shohësh në pak sekonda,me shndërrime të shpejta e të njëpasnjëshme,një lule që kalon nga çelja në vyshkje dhe bëhet pluhur. Ndjesia e mërzisë lind tek unë nga absurditeti i realitetit,që,siç thashë,është i pamjaftueshëm e i paaftë për të më bindur për ekzistencën e tij. Për shembull,mund të më ndodhë të shikoj me vëmendje një gotë. Derisa t'i them vetes se kjo gotë është një enë kristali ose metali e prodhuar për të nxënë një lëng e për ta çuar në buzë pa e derdhur, pra, derisa të jem në gjendje të përfytyroj me bindje gotën, do të më duket se kam me të një marrëdhënie të çfarëdoshme, aq sa të bindem për ekzistencën e saj dhe, për rrjedhojë, edhe për timen. Por mendoni sikur gota të flashket e të humbasë gjallëri, siç thashë më parë, pra të më shfaqet si diçka e huaj, me të cilën s'kam asnjë marrëdhënie, me një fjalë, të më shfaqet si diçka absurde dhe, atëherë, nga ky absurditet do të marrë shkas mërzia që, tani mund ta them, s'është tjetër veç pamundësi komunikimi dhe paaftësi për t'i shpëtuar. Por kjo mërzi, në vetvete, nuk do të më mundonte shumë sikur të mos dija se, edhe pa pasur marrëdhënie me gotën, ndoshta edhe mund të kem, domethënë që gota ekziston në ndonjë parajsë të panjohur në të cilën sendet nuk reshtin kurrë për asnjë çast së qeni sende. Mërzia, pra, përtej pamundësisë që të dal nga vetja, është vetëdija teorike se mund të dal nga kjo gjendje, falë, nuk di ç'mrekullie.
Thashë se jam mërzitur gjithmonë; shtoj se vetëm këto kohët e fundit kam arritur të kuptoj me qartësi çfarë është në të vërtetë mërzia. Gjatë fëmijërisë, e më pas gjatë adoleshencës dhe rinisë, e kam vuajtur mërzinë pa i dhënë shpjegim, si ata që kanë dhimbje koke të vazhdueshme, por nuk bëhen mbarë të shkojnë të vizitohen te mjeku. Sidomos kur isha fëmijë, mërzia merrte forma krejtësisht të errëta ndaj vetes sime dhe të tjerëve, që unë s'isha në gjendje t'i shpjegoja dhe që të tjerët, në këtë rast mamaja ime, e justifikonin me probleme shëndetësore apo shkaqe të tjera të ngjashme; pak a shumë siç shpjegojmë grindjet e foshnjave me daljen e dhëmbëve. Më ndodhte në ato vite ta ndërprisja lojën papritmas e të qëndroja me orë të tëra pa lëvizur, si i shtangur, i mposhtur nga ligështia që më shkaktonte ajo që quajta vdirrje e sendeve, domethënë nga vetëdija e errët se mes meje dhe sendeve nuk kishte asnjë marrëdhënie. Nëse mamaja hynte në dhomë në ato çaste e, duke më parë të pafjalë, të palëvizshëm e të zbehur prej vuajtjes, më pyeste se çfarë kisha, dhe unë përgjigjesha gjithmonë: "Po mërzitem"; duke shpjeguar kështu, me një fjalë, me kuptim të qartë e të angësht, një gjendje shpirtërore të thellë e të errët. Kështu, duke i marrë seriozisht fjalët e mia, mamaja ulej të më përqafonte e mandej më premtonte se do të më çonte në kinema po atë ditë, pra më parashtronte një zbavitje që, siç e dija tashmë mjaft mirë, nuk ishte e kundërta e mërzisë dhe as çlirimi prej saj. Ndërsa unë, duke e shtirur gëzimin për premtimin, nuk e shmangia dot po atë ndjesi mërzie që mamaja mëtonte të davaritte, për buzët e saj që ndalonin mbi ballin tim, për krahët e saj që më pushtonin shpatullat, si dhe për kinemanë që ajo më buthtonte si një mirazh përpara syve. Edhe me buzët e saj, me krahët saj, me kinemanë nuk kisha asnjë marrëdhënie në atë çast. Por si t'ia shpjegoja mamasë që nuk kishte lenim për ndjesinë e mërzisë që më kaplonte?

Nuk po ndalem në tronditjet që më shkaktoi mërzia gjatë adoleshencës. Asokohe, rezultatet e dobëta në mësime u përligjën me të ashtuquajturat "dobësi", domethënë paaftësi të lindura në këtë apo atë lëndë shkollore; dhe unë vetë e pranoja këtë shpjegim, në pamundësi për të gjetur një më të vlefshëm. Ndërsa tashmë e di me siguri se notat e dobëta që më vinin në çdo fundviti shkollor, kishin një arsye të vetme: mërzinë. Në të vërtetë, unë ndieja thellësisht, me angështinë e ngahershme, se nuk kisha asnjë marrëdhënie me atë pështjellim të pamasë mbretërish athinas dhe perandorësh romakë, lumenjsh të jugut të Amerikës dhe malesh të Azisë, të njëmbëdhjetërrokëshave të Dantes e të gjashtërrokëshave të Virgjilit, të veprimeve algjebrike e formulave kimike. Gjithë kjo sasi e pamatshme nocionesh nuk më përkiste, ose më përkiste vetëm sa për të diktuar absurditetin e tyre themeltar. Por, siç thashë më parë, nuk krenohesha as me vete e as me të tjerët për këtë ndjesi timen kaq të dëmshme; në të kundërt, mendoja se nuk duhej ta ndieja e as ta vuaja. Më kujtohet se që atëherë kjo vuajtje më ngjalli një dëshirë për ta qëmtuar e për ta shpjeguar. Vetëm se unë isha një djalosh me pedanteri dhe ambicie karakteristike djaloshare. Për rrjedhojë, përfundimi ishte një projekt historie universale sipas mërzisë, nga i cili shkrova vetem faqet e para. Historia universale sipas mërzisë mbështetej në një ide tejet të thjeshtë: jo në progresin, ne evolucionin biologjik, në faktorin ekonomik; asnjëra prej arsyeve që zakonisht parashtrojnë historianët e shkollave të ndryshme; zembereku i historisë ishte merzia. I këndellur nga ky zbulim i mrekullueshëm, ia nisa punës prej fillimit. Në fillim, pra, ishte mërzia, e quajtur rëndom kaos. Zoti, i mërzitur nga mërzia, krijoi token, qiellin, ujin, kafshët, bimët. Adami dhe Eva, edhe këta të mërzitur në parajsë, hëngrën frutën e ndaluar. Zoti u mërzit me ta dhe i përzuri nga Edeni; Kaini, i mërzitur me Abelin, e vrau; Noeja, i mërzitur keqas, shpiku verën; Zoti, i mërzitur sërish nga njerëzit, shkatërroi botën me një përmbytje; por kjo e mërziti akoma më shumë, aq sa e hapi sërish motin. E kështu me radhë. Perandoritë e lashta egjiptiane, babilonase, persiane, greke dhe romake lindnin nga mërzia dhe rrëzoheshin po nga mërzia; mërzia e paganizmit sillte krishterimin; merzia e krishterimit sillte paganizmin; mërzia e katolicizmit, protestantizmin; mërzia e Europës çonte në zbulimin e Amerikës; mërzia e feudalizmit shkaktonte Revolucionin Francez; ndërsa mërzia e kapitalizmit, Revolucionin Rus...

Do qe te marresh mendimin qe kane shoket per ty?
Do qe te te shkruash mendimin qe ke per shoket?
Regjistrohu tani dhe tregohu i ndershem!

tbh.me

Vepra te ngjashme

Trishtimi Autori: Orgita · Lloji: Poezi personale · Tema: Mërzia Kam një dhimbje mu në zemër Se besoj ta ketë cdo femër Ndihem shumë keq ,shumë përtok’ Me keq se sa të kisha marrë drog’ Më vjen aq turp nga vetja Cdo fjalë ,që them janë të vërteta Shumë vendime ,pa u menduar kam marr’ ...	Nje mik i vertete na ben ta njoim me mir... Autori: s.sh · Lloji: Ese argumentuese · Tema: nje mik i vertete Secili prej nesh ka shokë e shoqe. Marrëdhënia jonë me çdonjërin prej tyre është e ndryshme. Vetëm me disa ose me dikë ndihesh më i afërt dhe u beson më shumë. Një shok i vërtetë është gjëja më e bukur që mund të ndodh në jetën e ...
Gjuha Autori: Hani alija · Lloji: Fabul · Tema: Gjuha Një herë e një kohë rronte një njeri shumë i zgjuar, por shumë i varfer. Për të fituar buken e gojes ky njeri punonte si gjellëbërës tek një i pasur. I zoti mburrej për pasuritë që kishte por ishte torrollak. Një ditë pasaniku ftoi di...	Ëndërro si kurrë më parë Autori: Anonime · Lloji: Pershkrim · Tema: Motivim për ata që kanë guxim të ëndërrojnë Asnjëherë më parë nuk isha ndier kaq keq. Po të ju thoja se viti që shkoi ishte më i keqi për mia a thua vallë do besonit ? Studioja shkollën e mesme të mjekësisë dhe vazhdimisht mësonim adoleshenca , adoleshenca , adoleshenca ashtu e kës...
Mekati me i madh Autori: Atea Avdyli · Lloji: Ese argumentuese · Tema: Zgjidhni nje mekat, vendoseni ne njerin nga rrathet e ferrit dhe denimin vendosjani ju. Ferri, vendi ku të gjithëve i vjen drejtësia që meritojnë për mëkatet që kanë bërë në jetë kur ishin të gjallë. Secili prej nesh, ka bërë një mëkat në jetën e tij, por gjithashtu për secilin prej nesh, një mëkat qëndron mbi të...	Komunikimi Virtual Autori: Roberta · Lloji: Ese shpjeguese · Tema: Rinia Komunikimi virtual Komunikimi është veprimtaria kryesore e njerëzve, e cila ka evoluar me kalimin e viteve.Duke nisur që nga letra, e cila ka qenë një ndër format më të vjetra të komunikimit me të shkruar, duke shkuar drejt humbjes së realit...
Këndvështrimet e një adoleshenteje Autori: Florentina Dërmaku · Lloji: Pershkrim · Tema: Një ngjarje në jetën time Nuk do ta kisha menduar kurrë se një ditë do të ndjehesha kësisoj siç u ndjeva sot, në këtë ditë fatkeqe për mua. Meqë faji është aq i padëshirueshëm, mbetet jetim pa askënd sepse nuk e pranon njeri në botë. Kësaj radhe u fajësova un�...	Thënie të mencura Autori: Fejz Demiri · Lloji: Fjale te urta · Tema: shoqërore 1.Njeriu vuan për njeri ! 2.Nga miqësia largohet mërzia !
Liqeni miku im i femijerise Autori: Josel · Lloji: Poezi peizazhi · Tema: Liqeni Vizitova liqenin mbrëmë, u bë kohë s'e kisha parë. Dallgët e tij sa më shijuan, rendën, më puthën plot me mall. Sa herë kam diçka në shpirt, Bregut të tij me vrap nxitoj, liqenit, mikut tim më të mirë, të parit dua t'ia ka...	Ëndrra e keqe Autori: Greta · Lloji: Rrefenja · Tema: Ëndrra e keqe Një ditë isha duke shkuar në pyll me familjen.Papriturnjë pjesë e pyllit mori flakë.Më saktë kishte marrë flakë me parë.Mua më kapi paniku.Isha e tronditur në ato çaste nuk dija çfarë të bëja.Fatmiresisht kisha telefonin me vete në atë...
Thënie të mencura Autori: Fejz Demiri · Lloji: Fjale te urta · Tema: shoqërore 1.Buzëqeshja zgjat jetën ,mërzia shkurton jetën !	Barazia Autori: Elidona Duraku · Lloji: Tregim · Tema: Jemi te ndryshem por te barabarte Le të shqyrtojmë personat. Qeniet njerëzore do të përshtaten përkufizimin tonë të njerëzve për tani, por do të kthehemi në këtë më vonë. Të gjithë personat janë të barabartë. Kjo duket e qartë për mua. Tani, unë jam i vetëdijshëm...
Ne jemi ketu ne Toke per... Autori: Alisa Aliaj · Lloji: Ese filozofike · Tema: Kuptimi i jetes Sa herë kam qenë e mërzitur dhe i kam bërë vetjes një pyetje: “Pse jetoj unë?”, sa herë kam menduar t’i kthej përgjigje asaj pyetje, por çdo herë kam mendime të ndryshme. Jam e sigurt që jo pa qëllim u lindëm në këtë planet të vog...	"Shoqëria në ditët e sotme" Autori: Elmedina Deda · Lloji: Ese argumentuese · Tema: "Shoqëria në ditët e sotme" "Shoqëri" e lehtë ta thuash por e vështirë për disa njerëz për tu mbajtur.Shoqërinë e mirë duhet ta ruajmë sepse në kohën ku ne po jetojmë është e vështirë të gjesh një mik/e të vërtet i cili ose e cila është gjithmonë krah teje p...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave:
1 + 2 =

Your travel guide to exploring Albania - TourAlbania.org

Kaloni ne versionin Desktop